جهت تهیه طرحهای آماده سازی ضروری است، مهندسین مشاور نسبت به تدوین اهداف تهیـه طـرح بـا هماهنگی کارفرما اقدام نموده و کلیات مطالعات و طراحی مجموعه مورد نظر را متناسب با این اهداف تهیه،تنظیم و به شرح زیر ارائه نمایند.
مرحله اول: مطالعات و بررسیهای مورد نیاز
1 -انجام مطالعات
1-1 -بررسی های کلی در مقیاس شهر
توضیح: این قسمت از مطالعات، عمدتا از طریق بررسی و استخراج از طرحهای توسعه شهری موجـود
(اعم از طرح جامع، توسعه و عمران، هادی و غیره) که قبلا برای شهر تهیه شده است صورت میگیرد.
نتایج این بررسیها، خلاصه، دسته بندی و تدوین شده، بطوری که موارد زیر را روشن نماید:
-1-1 -عملکرد و نقش غالب اقتصادی شهر، وضع موجود و آینده.
-1-2 -تحولات گذشته، وضع موجود و پیش بینی رشد و تحـولات شـهر در آینـده (جمعیـت-
تراکم جمعیتی)
1-1-3 -امکانات رشد کالبدی، حدود جهات و مراحل توسعه و موقعیت اراضی مـورد مطالعـه در
ارتباط با چگونگی توسعه شهر در آینده، همچنین محدوده های مصوب و پیشنهاد شده
برای شهر (محدوده و حریم) و وضعیت زمینهای آماده سازی نـسبت بـه توسـعه آتـی
شهر در ارتباط با جهات توسعه
-1-4 -کلیات نحوه استفاده از اراضی و نظام کلـی تقـسیمات کالبـدی شـهر در حـال و آینـده
(همراه با نظام استقرار مراکز خدمات عمومی شهری، ناحیهای و غیره) و نحوه استفاده از
اراضی در منطقه مورد مطالعه بطور مشروح تر.
-1-5 -وضعیت شبکه های عبور و مرور اصلی و اصلاحات و پیش بینی های مربوط به آنها.
-1-6 -کلیات تغییرات تراکم در مناطق و محلات مختلف شـهر در آینـده و جزئیـات تغییـرات
تراکم در منطقه مورد مطالعه.
-1-7 -تهیه بیانیه چشم انداز
-1-8 -تعیین اهداف خرد
-1-9 -تعیین سیاستها و راهبردهای طراحی
1-2 -مطالعات اقلیمی
1-2-1 -زاویه تابش خورشید و تاثیر آن در طراحی فضاهای شهری به منظور استفاده بهینه از نور
و انرژی خورشید.
1-2-2 -بررسی سایه و نقش آن در طراحی فضاهای شهری
1-2-3 -بررسی بادهای مناسب و نامناسب و نقش آن در طراحی بافت شهری
1-2-4 -بررسی سایر عوامل اقلیمی موثر در طراحی شهری.
1-2-5 -تدوین اصول و مبانی طراحی محیط و بررسی تاثیرهـای اسـتقرار و جهـت بهینـه آن در
رابطه با خصوصیات اقلیمی، چشم اندازها و مزیت های طبیعی و فرهنگی در شـهر مـورد نظر
1-3 -مطالعات کالبدی
1-3-1 -بررسی و چگونگی روند ساخت مسکن در دوره معاصر گذشته در شهر و تجزیه و تحلیـل
آمار مربوطه، بررسی شیوه ها، نیازها و چگـونگی خـدمات و تجهیـزات شـهری و بررسـی
تاثیرات متقابل این مسائل بر برنامه مسکن برای اراضی مورد نظر
1-3-2 -گونه شناسی مسکن موجود
1-3-3 -رابطه فضاهای باز، بسته و نیم باز
1-3-4 -نحوه ارتباط با گذر
همسایگی فضاهای- 5-3-1
1-3-6 -دانه بندی بافت و مسکن موجود
بافت نفوذپذیری- 7-3-1
1-3-8 -ضوابط و مقررات ساختمانی و شهرسازی در شهر و منطقه آماده سازی
1-3-9 -معیارها و ضوابطی که در طرح کالبدی شهر و تهیه طرحهـای شـهری مـورد توجـه قـرار
گرفته است (با توجه به بررسی های انجام شده درباره معمـاری، مـصالح رایـج، فـضاهای
شهری، بافت شهری، اقلیم، فرهنگ و سنتهای گذشته و موجود شهر).
1-4 -مطالعات زیست محیطی
1-4-1 -استخراج اطلاعات و بررسی مقدماتی مربوط به امکان تامین آب، برق و فاضلاب مجموعه
سکونتی براساس مطالعات طرحهای موجود شهری
1-4-2 -بررسی مسائل زیست محیطی و اکولوژیک و تاثیر آن در طراحی تفصیلی
1-4-3 -شناسایی گیاهان بومی و پوشش گیاهان طبیعی موجود
توضیح: در مواردی که طرحهای مزبور تهیه نشده یا نیاز به اصـلاح و تجدیـدنظر داشـته باشـد مـشاور
موظف است پس از تایید محدوده مورد نیاز برای تهیه طرح تفصیلی از سوی کارفرما، نسبت بـه تهیـه
طرح تفصیلی اقدام نماید.
1-4-4 -شناسایی و معرفی مواهب طبیعی شهر (چشم اندازها)
1-5 -بررسی های مربوط به پدافند غیرعامل
تعریف: منظور از پدافند غیرعامل کلیه، تسهیلاتی است که به منظور مقابله با حملات دشمن یا حوادث غیرمترقبه طبیعی از طریق اعمال در برنامه ریزی و طراحی صورت می گیرد.
1-5-1 -بررسی روشهای مخلتف پدافندی غیرعامل در سیاسـتهای مختلـف سلـسله مراتـب تقسیمات شهری تا واحد مسکونی
1-5-2 -بررسی و شناخت مناسبترین روشهای امداد رسانی در مواقع عـادی و اضـطراری در مقیاسهای مختلف سلسله مراتب تقسیمات شهری تا واحد مسکونی
1-5-3 -انتخاب مناسبترین معیارها جهت دستیابی به پدافندغیرعامل و اعمال آن در طراحی
1-5-4 -تدوین ضوابط، معیارها و مقررات مربوط به پدافند غیرعامل و اعمال آن در طراحی
1-5-5 -تدوین ضوابط، معیارها و مقررات مربوط به پدافند غیرعامـل در مقیاسـهای سلـسله
مراتب شهری تا واحدهای مسکونی از طریق مدارک و مراجع ذیربط
2 -برنامه ریزی ساخت در زمینه های موجود
2-1 -بررسیهای مربوط به زمین آماده سازی:
2-1-1 -وضع موجود تراکم های جمعیتی و ساختمانی و نحوه استفاده از اراضی در بخـشهای سـاخته
شده (در صورت وجود) در محدوده طرح تفصیلی (همراه با نقشه به مقیاس حداقل 2500/1 و مطابقت
آن با پیشنهادات طرح توسعه شهر مورد نظر
2-1-2 -وضع ساختمانهای موجـود در اراضـی مـورد مطالعـه از نظـر نـوع مـصالح، معمـاری، کیفیـت
ساختمانی (واجد ارزشهای فرهنگی و تاریخی، فرسوده، تخریبی، مرمتی، واجد ارزش نگهـداری ) تعـداد
طبقات، دانه بندی، همجواری و الگوهای طراحی
2-1-3 -وضع موجود شبکه دسترسی طول، عرض، سطح مفید، مقاطع عرضی، جهت و درصـد شـیب، نوع پوشش آنها) موقعیت و حجم پارکینگها، حجم عبور و مرور در معابر اصلی در م حدوده مورد مطالعه و مناطق اطراف آن.
2-1-4 -وضع بناها و محوطه های تاریخی، واقع در اراضی مورد نظر (در صـورت وجـود) در رابطـه بـا
فضاهای اطراف و تعیین حریم و ضوابط حفاظتی مربوطه به آنها با توجه به ضوابط و معیارهـای تعیـین
شده توسط سازمانهای مسئول
2-1-5 -شناسایی حریم مناطق حفاظت شده طبیعی (در صورت وجـود) و رعایـت ضـوابط و مقـررات مرتبط
2-2 -بررسی تفصیلی ویژگیهای توپوگرافی و وضعیت زمین
2-2-1 -بررسی و تحلیل ویژگیهای توپوگرافی و عوارض ارتفاعی موجود در زمـین در جهـت اصـلاح و
استفاده بهینه از آنها در جانمائی عناصر طرح
2-2-2 -بررسی وضعیت زمین از نظر سیل گیر بودن زمین و راههای مقابله با آن و تـاثیر آن در طـرح
های تفصیلی و آماده سازی
2-2-3 -بررسی وضعیت گسلهای احتمالی موجود در زمین و ارائـه پیـشنهادهای لازم جهـت کـاهش
مخاطرات آن
2-2-4 -تعیین جایگاه محدوده اراضی مورد نظر برای آماده سازی در نظام تقسیمات شهری
2-2-5 -بررسی همجواریها و شبکه دسترسی میان زمین آماده سازی و اراضی همجوار و مراکز شهری
موجود و انتخاب مسیرهای دسترسی مناسب برای تامین این منظور.تامین آنها
2-3 -تهیه الگوی سازمان فضایی مجموعه
این الگو با توجه به الگوهای واحدهای مسکونی و همـسایگی و فـضاهای خـدماتی (چگـونگی
تنظیم فضاهای سکونتی) و الگوهای فضاهای عمومی شـهری و طـرح تفـصیلی مـصوب تهیـه
گردیده و مبنای طرح آماده سازی قرار میگیرد.
این الگو باید بتواند سازمان فضایی و سیمای عمومی مجموعه و اراضی آماده سازی را قبـل از
تهیه طرح آن تصویر نماید.
* تعیین نقاط، محورها و نشانههای محله ای، ناحیهای و منطقه ای و شهری
2-4 -بررسی شیوه های مدیریت ساخت (سازمان اجرایی)
2-4-1 -بررسی روشهای مناسب فنی و اقتصادی برای استفاده از انـواع مـصالح سـاختمانی باتوجـه بـه
شرایط اقلیمی و امکانات اقتصادی، فنی و سنتی منطقه با الویت استفاده از مصالح بومی
2-4-2 -بررسی امکانات و محدودیتهای فنی موجود در صنعت ساختمان
2-4-3 -بررسی روشها و تکنیکهای مرسوم ساخت مسکن در منطقه
2-4-3 -بررسی مدیریتهای مختلف ساخت مسکن در منطقه اعم از انفرادی، تعاونی، شرکتهای خصوصی
و دولتی و تجزیه و تحلیل آنها
2-4-4 -بررسی روشهای مختلف ساخت، نقاط قوت و ضعف هر یک از روشها و پیشنهاد روش انتخابی
2-4-5 -برآورد مصالح قابل تامین در محل و منطقه و بررسی راهها و روشهای تهیه یا تامین کسری آنها
2-4-6 -بررسی و پیشنهاد منابع تامین اعتبار احداث واحدهای مسکونی در زمین مورد نظر
2-4-7 -بررسی و پیشنهاد مدیریت ساخت، ماشین آلات و کارکنـان فنـی مـورد نیـاز احـداث واحـدهای
مسکونی
2-4-8 -ارائه مدیریت ساخت و مرحله بندی اجرای طرح همراه با پیش بینی زمـان تقریبـی لازم بـرای
اجرای مراحل مختلف
2-4-9 -تعیین بخشهایی از مجموعه که باید برای آن طراحی معماری صورت گیرد.
2-4-10 -تنظیم برنامه حفظ، نگهداری و بهسازی آینده مجموعه
2-4-11 -تعیین اولویتهای اجرائی
2-4-12 -طراحی الگوهای واحدهای همسایگی با مجموعه های شهری و فضاهای عمـومی شـهری
مطالعه شده در حدی که بتواند مبنای طراحی شهری و تنظیم فضاهای عمومی و ارتباطی محله
یا محلات مورد نظر قرار گیرد و در مجموع در طرح ریزی سا خت و بافت، تقسیم بندی اراضی و
سایر جنبه های طراحی فضاهای شهری مورد استفاده قرار گیرد.
2-4-13 -تهیه الگوی فضاهای عمومی شهری مانند گذرها، میدانها، گرههـا، فـضاهای بـاز عمـومی،
توقفگاهها، بدنه سازیها و 000
2-5 -نتیجه برنامه ریزی مسکن
2-5-1 -تعیین ابعاد و قطعات تفکیک زمین با توجه به مجموع عوامل فوق
2-5-2 -تهیه الگوهای حجمی از واحدهای مسکونی سایر کاربریهای شهری
٧
2-5-3 -تهیه نقشه تفکیک قطعات زمین با مقیاس 500:1
2-5-4 -تدوین ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری و راهنماهای طراحی فضای شهری
این ضوابط و مقررات باید بـه کیفیتـی مطالعـه گـردد کـه براسـاس آنهـا کنتـرل فعالیتهـای
ساختمانی و اقداماتی که در شکل گیری نهایی فضاهای شهری موثرند، امکانپذیر گردیده و از
طریق بیان تصویری، زمینه های کنترل اجرای ایده های طراحی فضاهای مورد نظـر را میـسر
نماید.
2-5-5 -ارزیابی کلیه اعتبارات و هزینه های مورد نیاز طرح
2-5-6 -برآورد مقدماتی هزینههای اجرای طرح
2-5-7 -برنامه ریزی مالی اجرای طرح
2-5-8 -تعیین هزینه های آماده سازی کلیه واحدهای مسکونی و غیرمسکونی قابل فروش طـرح براسـاس
نرخ ترجیحی و دستورالعملهای ابلاغ شده به انضمام تهیه نقشههای مربوطه
تبصره: کلیه برنامه ریزیهای مالی در این بند با توجه به ایـن اصـل کـه بخـش عمـومی (دولتـی) هیچگونـه
سرمایه گذاری در محدوده این اراضی نخواهدکرد و کلیه هزینه های سرشکن شده از طریق جمعیتی که بر
روی زمین مورد نظر اسکان می یابند، تامین خواهد شد.
مرحله دوم طراحی
• تهیه طرح آماده سازی
• تهیه نقشه کاربری اراضی
• تهیه نقشه شبکه معابر
• تهیه نقشه هدایت آبهای سطحی
• تهیه نقشه تراکم ساختمانی
• تهیه نقشه های مربوط به شبکه های تاسیساتی (آبرسانی، برق و فاضلاب، در صورتی که
تهیه آنها بعهده مهندسین مشاور باشد).
• تهیه طرح فضاهای عمومی شهری مانند: میـادین خیابانهـا، معـابر، تقاطعهـا نـشانههـای
شهری (مقاطع طولی و عرضی، جزئیات مربوط به موقعیت و خـصوصیات فـضاهای سـبز
مجاور آنها، پیاده روها، پارکینگهای اطراف آنها، خط کشی ها و غیره).
• فضاهای باز شهری: پارکینگها، فضای سبز و 000) به نحوی که تهیه نقشههـای محوطـه
سازی براساس آنها ممکن باشد.)
• تهیه نقشههای مقدماتی مراکز تجاری نمونه که همزمان بـا عملیـات آمـاده سـازی اجـرا
خواهد شد. (ع-و-8099)