روشهای مقدماتی تحلیل جمعیت (پیش بینی جمعیت ,، به روش کوهورت ، با روش ترکیبی ، تحلیل بقا-میزان باروری ,وارزیابی مهاجرت )

خلاصه فصل دوم روش های مقدماتی تحلیل جمعیت – دکتر شهلا کاظمی پور

ترکیب جنسی جمعیت

اولین مطالعه در زمینه توزیع درست زنان و مردان در روی کره زمین در سال 1892 توسط کارل بوخر تحت عنوان ( توزیع دو جنس بر روی زمین ) بود. او در این بررسی در مقابل 1000 مرد 988 زن به دست      آورده بود.

بعدها در سال 1930 ، میشل اوبر در اروپا 1067 زن در برابر 1000 نفر مرد به دست آورده بود.

دلیل فزونی زنان بر مردان در قاره اروپا :

* کشوری مهاجر فرست

* پیری جمعیت اروپا : زنان بیشتر از مردان عمر می کنند

* تلفات جنگ جهانی اول

طبق محاسبات اوبر ، برای کلیه قاره های دنیا تعادل تقریبی برای تعداد مردان و زنان وجود داشت یعنی 1003 نفر زن در مقابل 1000 نفر مرد.

کشورهای پیر و مهاجر فرست : فزونی تعداد زنان بر مردان

کشورهای جوان و مهاجرپذیر : فزونی تعداد مردان بر زنان

نسبت جنسی

محاسبه نسبت جنسی : تقسیم تعداد مردان یک جمعیت بر تعداد زنان همان جمعیت.

نسبت جنسی در هنگام تولد تقریبا در بیشتر کشورهای جهان در حدود 105 مولود پسر در مقابل 100 مولود دختر است.

حاصل جمع نسبت پسر زایی و دختر زایی همیشه یک است.

توزیع جمعیت بر حسب سن

در مطالعات دموگرافی سن را به دو نوع بیان می کنند :

* سن درست : سنی است که در یک لحظه مصداق می یابد.

* سن مداوم : تمام لحظاتی که بین دو سن درست قرار دارد.

در گروه های بزرگ سنی جمعیت واقع را در سنین 0 – 14 و 65 ساله به بالا را جمعیت غیر واقع در سن فعالیت و جمعیت 64 – 15 ساله را جمعیت واقع در سن فعالیت می نامند.

نسبت وابستگی

خارج قسمت تعداد جمعیت غیر واقع در سن فعالیت

---

      مدل های پیش بینی جمعیت(PopulationForecasting Models)

یکی از مهمترین عوامل ایجاد کانون های زیستی  و اجزاء تشکیل دهنده آن انسان و فعالیتهای مختلف وی است پس اساس مطالعات شهری و منطقه ای را بررسی های جمعیتی با شاخص های مختلف در گذشته حال و آینده تشکیل می دهد. بنابراین پیش بینی جمعیت یکی از مهمترین گامهای برنامه ریزی اقتصادی، اجتماعی و کالبدی است.

        مدل رشد خطی(Linear Growth Model)

این مدل الگویی از رشد جمعیت را توصیه می کند که در آن میزان جمعیت همچنان با نرخ فعلی خود تغییر می کند و افزایش و یا کاهش تراکم جمعیت نیز متناسب با زمان خواهد بود.

P_n= P_{0  +}  na

جمعیت استان کرمانشاه در سال1395 = جمعیت استان در سال 1385 + دوره 10 ساله× افزایش جمعیت سالانه استان

P_n=1879385+10×9/10078= 1980174

دیده می شود که با استفاده از این روش جمعیت استان کرمانشاه در سال 1395 به حدود2 میلیون نفر خواهد رسید.

  مدل رشد نمایی (Exponential Growth Model)

برخلاف روش قبل که تغییرات جمعیتی برحسب زمان بود،در این روش مقدار افزایش جمعیت متناسب بامیزان جمعیت موجود است. با توجه به نرخ رشد محاسبه شده در بخش قبل، جمعیت این استان را با استفاده از این روش محاسبه می کنیم:

P_n =P_{0 (1+r)}ⁿ = 1879385×(1+ 0055/0)¹⁰ = 1985347

با استفاده از این روش دیده می شود که جمعیت استان در سال 1395 برابر با 1985347 نفر می شود که نسبت به روش قبلی در پیش بینی 5173 نفر افزایش داشته است.

   روش رگرسیون(Linear Regression Model)

در این روش با استفاده از روبط دو متغیر می توان متغیری را از روی متغیر دیگر برآورد نمود. در این صورت بین دو متغیر x  و Y رابطه خطی به صورت زیر وجود دارد:

Y = ax+ b

لینک دانلود فایل  تمرین       

اطلاعات بیشتر دزمینه مدلهای پیش بینی جمعیت ,، به روش کوهورت ، با روش ترکیبی ، تحلیل بقا-میزان باروری ,وارزیابی  مهاجرت ،به

 کتاب مجموعه مباحث و روش های شهرسازی -جمعیت ( دکتر حبییب الله زنجانی ) در ادامه لینک زیر مراجعه فرمایید . 

لینک دانلود مجموعه مباحث وروش های شهر سازی